Apfp¡Ndp„ dp¡V$pAp„sfX$pdp„, dmpie A“¡ AÞe rlõkpdp„ AkpdpÞe fus¡ L$p¡jp¡“u h©qÙ L¡$ ap¡ëgu S>¡hy„ b“uÅe R>¡. Aphp h^u Ne¡gp L$p¡jp¡ L¡$ ap¡ëguAp¡ L¡$Þkf“¡ L$pfZ¡ ’su “’u ‘f„sy s¡ L¡$Þkfdp„ ‘qfhrs®s ’C iL¡$ R>¡.
A¡a. A¡. ‘u. lp¡e s¡hu dp¡V$p cpN“u ìe[¼sAp¡“¡ dp¡V$u k„¿epdp„ ap¡ëguAp¡ ’e¡gulp¡e R>¡ A“¡ s¡ L$pfZ¡ A¡d L$lu iL$pe L¡$ Aphu ìe[¼sAp¡“¡ Ap„sfX$p“y„ L¡$Þkf ’hp“u i¼espAp¡ h^pf¡ lp¡e R>¡. Å¡ Aphu ìe[¼sAp¡ s¡“u kpfhpf “ L$fph¡ sp¡ s¡Ap¡ 45 hj®“p ’pe Ðep„ ky^udp„ s¡d“¡ Ap„sfX$p„“y„ L¡$Þkf ’C Åe R>¡. S>¡d“¡ A¡a. A¡. ‘u.“u lmhp âL$pf“u budpfu lp¡e s¡d“¡ Ap¡R>u ap¡ëguAp¡ lp¡e R>¡.
S>¡ ìe[¼sAp¡“¡ A¡a. A¡. ‘u. lp¡es¡d“¡ lp¡S>fu, “p“pAp„sfXy„$, ’pefp¡BX$, ‘¡[Þ¾$Apk A’hp dNS>“y„ L¡$Þkf ’hp“u iL$espAp¡ fl¡gu R>¡.
hpfkpdp„ Esfu Aph¡gp AkpdpÞe S>“u““¡ L$pfZ¡ A¡a. A¡. ‘u.“p¡ fp¡N ’pe R>¡. S>¡d“¡ Ap budpfu lp¡e R>¡ s¡Ap¡ qL$ip¡fp hõ’pdp„ ‘lp¢Q¡ L¡$ Ðepf ‘R>u Apfp¡N“p gnZp¡ v$¡Mphp gpN¡ R>¡. ‘f„sy L$p¡BL$ L$p¡BL$ qL$õkpdp„ bpm‘Z’u S> gnZp¡ “S>f¡ QX¡$ R>¡.
નિમ્નલિખિત પરીક્ષણોકરી શકાય છે:
o આ પરીક્ષણના ફાયદા – કોલોનોસ્કોપીમાં મોટાભાગના નાના પોલિપ્સ અને લગભગ તમામ મોટા પોલિપ્સ અને કેન્સર સરખી રીતે જોવા મળે છે. જો એજોવા મળે, તો પોલિપ્સ તરત જ દૂર પણ કરી શકાય છે. આ પરીક્ષણ સૌથી સચોટ પરિણામો આપે છે. જો કોઈ અન્ય સ્ક્રીનીંગપરીક્ષણો પહેલા કરવામાં આવ્યા છે, અને એમના પરિણામો સકારાત્મક (અસામાન્ય) આવ્યા છે, તો ફોલો-અપ (Follow-Up) માં કોલોનોસ્કોપી કરાવવી પડશે. જો તમારી પ્રથમ પરીક્ષણ કોલોનોસ્કોપી છે, તો કદાચ,તમારે તરત જ પછીથી બીજી ફોલો-અપ પરીક્ષણની જરૂર નહીં પડે.
o આ પરીક્ષણનીખામીઓ – કોલોનોસ્કોપી માં થોડાક જોખમો છે. તેના થી કોલનની અંદરથી રક્તસ્ત્રાવ અથવા ચીરાબની શકે છે, પરંતુ આ ફક્ત 1,000 માંથી 1 વ્યક્તિમાં થાય છે. ઉપરાંત, આંતરડાની સાફસફાઈ અગાઉથી કરવી પડે છે અમુક લોકો ને અણગમતું હોય શકે છે. ઉપરાંત, લોકો સામાન્ય રીતે પરીક્ષણ પછીના બાકીના દિવસ માટે કામ કરી શકતા નથી અથવા વાહન ચલાવી શકતા નથી, કારણ કે તેઓએ ને પરીક્ષણ વખતે જે આરામ કરવાની દવા આપેલી હોય છે.
અમુકપરિસ્થિતિઓમાં, ડૉક્ટર કંઈક અલગ કરી શકે છે જેને — “કેપ્સ્યુલ” કોલોનોસ્કોપી(Capsule Colonoscopy) કહેવામાં આવે છે. આ પરીક્ષણ માટે, તમે એક વિશિષ્ટ કેપ્સ્યુલ ગળી લો છો જેમાં નાના વાયરલેસ વિડિઓકેમેરા(Wireless video camera) હોય છે. જો નિયમિત કોલોનો સ્કોપી વખતે ડૉક્ટર,તમારા કોલન ના સંપૂર્ણ ભાગને ના જોઈ શક્યા હોય, તોપછી આ પરીક્ષણ કરાવવી પડે છે.
સીટી કોલોનોગ્રાફી (CT Colonography)[જેને વર્ચુઅલકોલોનોસ્કોપી(virtual colonoscopy) અથવા સીટીસી(CTC)પણ કહેવામાં આવે છે] – સીટીસી”સીટી સ્કેન” કહેવાતા વિશેષ એક્સ-રેનો ઉપયોગ કરીનેકેન્સર અને પોલિપ્સ શોધે છે. મોટાભાગના સીટીસી પરીક્ષણો માટેએ જ તૈયારી કરવાની હોય છે, જે તમે કોલોનોસ્કોપી માટે કરવાની હોય છે.
o આ પરીક્ષણના ફાયદા – આરામ માટેની દવાઓને લીધા વિના જ, સીટીસી આખા કોલનમાંપોલિપ્સ અને કેન્સર શોધી શકે છે.
o આ પરીક્ષણમાં ખામી – જો ડોકટરોને સી.ટી.સી. દ્વારા પોલિપ્સ અથવા કેન્સર મળે છે, તો સામાન્ય રીતે તેઓ કોલોનોસ્કોપીકરે છે. સીટીસી કેટલીકવાર એવા વિસ્તારો શોધી કાઢે છે જે અસામાન્ય લાગે છે, પરંતુ તે સ્વસ્થ જ હોય છે. આનો અર્થ એ કે સીટીસી તમને જરૂરી ન હોય તેવા પરીક્ષણો અને કાર્યવાહી કરાવવા તરફ દોરી શકે છે.
ઉપરાંત, સીટીસીમાં તમને કિરણોત્સર્ગ પણ સહન કરવા પડે છે.
મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં, આંતરડાને સાફ કરવાની તૈયારી ની પ્રક્રિયા એજ છે જે કોલોનોસ્કોપીવખતે કરવામાં આવે છે. પરીક્ષણ ખર્ચાળ છે, અને કેટલીક વીમા કંપનીઓ આ સ્ક્રીનીંગના પરીક્ષણનેઆવરી નથી લેતી હોતી.
લોહી માટે સ્ટૂલ ટેસ્ટ(Stool Test) – મળ માટેનો એક અન્ય શબ્દ “સ્ટૂલ” (Stool) છે. સ્ટૂલ પરીક્ષણો સામાન્ય રીતે સ્ટૂલના નમૂનાઓમાં લોહીની તપાસ કરવામાં આવે છે. કેન્સર અને પોલિપ્સરક્તસ્ત્રાવ કરી શકે છે, અને જો તમે સ્ટૂલ પરીક્ષણ કરો તે દરમ્યાન જો તેઓ માં રક્તસ્રાવ થાય, તો પરીક્ષણ માં પણ લોહી દેખાશે. તમારા સ્ટૂલમાં જોઈ / દેખાયીના શકતા હોય એટલી સાવ ઓછી માત્રનું લોહીપણ આ ટેસ્ટ માં દેખાયી આવે છે.
અન્ય ઓછી ગંભીર પરિસ્થિતિઓપણ સ્ટૂલમાં(ઓછી માત્રામાં) લોહીનીકળવાંનું કારણ બની શકે છે, અને તે પણ આ પરીક્ષણમાં દેખાશે.
તમે તમારા ડૉક્ટર પાસેથી મળેલાએક વિશેષ કન્ટેનરમાંતમારા મળમાંથી નાના નમૂના ઓ લઇને મુકવા પડશે. પછી પરીક્ષણ માટે તમે કન્ટેનરને કેવી રીતે મોકલશો એની સૂચનાઓનું પાલન કરશો.
o આ પરીક્ષણના ફાયદા – આ પરીક્ષણમાં કોલન સાફ કરવાનું, અથવા કોઈપણ બીજીપ્રક્રિયાઓ કરવાની જરૂર નથી.
o આ પરીક્ષણની ખામીઓ – અન્ય સ્ક્રીનીંગપરીક્ષણો કરતાં, સ્ટૂલ પરીક્ષણોમાં પોલિપ્સ મળવાની સંભાવના ઓછી છે. આ પરીક્ષણો ઘણીવાર એવા લોકોમાં પણ અસામાન્ય આવે છે જેમને કેન્સર હોતોનથી. જો સ્ટૂલ ટેસ્ટ કંઈક અસામાન્ય બતાવે છે, તો ડૉક્ટરો સામાન્ય રીતે કોલોનોસ્કોપીકરી ને ફોલો-અપ કરે છે.
સિગ્મોઇડસ્કોપી(Sigmoidoscopy) – સિગ્મોઇડસ્કોપી કેટલીક રીતે કોલોનોસ્કોપીના સમાન જ છે. તફાવત એ છે કે, આ પરીક્ષણ માંફક્ત કોલનના છેલ્લા ભાગનેજ જોઈ શકાય છે, અને કોલોનોસ્કોપી આખા કોલનને જોઈ શકાય. સિગ્મોઇડસ્કોપીકરાવતાંપહેલા, તમારે એનિમાની (enema) મદદથી તમારા કોલનના નીચેના ભાગને સાફ કરવાનું રહે છે. આ આંતરડાની સફાઈ કોલોનોસ્કોપીની જેમ સંપૂર્ણ અથવા અપ્રિય પ્રક્રિયા નથીહોતી. આ પરીક્ષણ માટે, તમને આરામ કરવામાં સહાય આપે, એવી કોઈ પણ દવા લેવાની જરૂર પડતી નથી.તે થી, તમે ઇચ્છો તો આટેસ્ટ પછી વાહન ચલાવી શકો છો, અથવા કામ પણ પરી શકો છો.
o આ પરીક્ષણ ના ફાયદા – સિગ્મોઇડસ્કોપીગુદા માર્ગ અને કોલનના છેલ્લા ભાગમાં પોલિપ્સ અને કેન્સર શોધી શકે છે. જો પોલિપ્સ મળી આવે, તો તેઓ તરત જ કાઢી ને દૂર કરી શકાય છે.
o આ પરીક્ષણ માંખામીઓ – 10,000 માંથી 2 લોકોમાં, સિગ્મોઇડસ્કોપીકરતી વખતે કોલનની અંદરના ભાગમાં ચીરા પડી શકે છે. જે ભાગ ને ટેસ્ટ / પરીક્ષણ માં જોઈ શકાતું નથી, એ ભાગમાં રહેલા પોલિપ્સ અથવા કેન્સર ને આ ટેસ્ટ શોધી ને બતાવી શકતું નથી.જો સિગ્મોઇડસ્કોપીવખતેડૉક્ટરોને પોલિપ્સ અથવા કેન્સર દેખાય છે અથવા મળે છે, તો તેઓ સામાન્ય રીતે કોલોનોસ્કોપીથીપણ કરાવે છે.
સ્ટૂલ ડીએનએ પરીક્ષણ (Stool DNA Test)- સ્ટૂલ ડીએનએપરીક્ષણ માંકેન્સર ના આનુવંશિક માર્કર્સ (Genetic Markers), તેમજ લોહી નાસંકેતોનીશોધથાય છે. આ પરીક્ષણ માટે, સંપૂર્ણ એક વખત ના મળ ને એકત્ર કરવા માટે તમને એક ખાસ કીટ આપવામાં આવે છે. પછી, તમે તેને કેવી રીતે અને ક્યાં મોકલવું તે વિશેની સૂચનાઓ નેઆપવામાં આવે છે.
o આ પરીક્ષણ ના ફાયદા – આ પરીક્ષણ માંકોલનને સાફ કરવાની અથવા બીજી કોઈપણ પ્રક્રિયાઓ કરવામાં આવતી નથી. જ્યારે કેન્સર ના હોય , ત્યારે તે લોહીમાટે ના સ્ટૂલ ટેસ્ટ કરતા, ખોટી રીતે અસામાન્ય પરિણામોહોવાની અથવા કે બતાવાનીશક્યતા ઓછી હોય છે. તેનો અર્થ એટલે કે તમારે વગર કારણે બિનજરૂરી કોલોનોસ્કોપીકરાવવી પડતી નથી.
o આ પરીક્ષણ નીખામીઓ – એકદમ મળ નેએકત્રિત કરવું,અને મોકલવાનું કરવું તે ઘણા લોકો ને થોડું અપ્રિય થઇ શકે. જો ડીએનએ પરીક્ષણ કંઈક અસામાન્ય બતાવે છે, તો ડોકટરો સામાન્ય રીતે કોલોનોસ્કોપીપણ કરાવી જ લેવા કહે છે.
મોટાભાગના નિષ્ણાતોએમ વિચારે છેકેએવુંકોઈ રક્ત પરીક્ષણ નથી કે જે સ્ક્રીનિંગતરીકેવાપરવા માટે સચોટસાબિત થઇ હોય.
તમારા માટે કઈ પરીક્ષણ શ્રેષ્ઠ છે તે નક્કી કરવા માટે તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરો. કેટલાક ડૉક્ટરો,એક થી વધુ સ્ક્રીનિંગ પરિક્ષણોકરાવી શકે છે.ઉદાહરણ તરીકે, લોહી માટે સિગ્મોઇડસ્કોપી વત્તા સ્ટૂલ પરીક્ષણ.કયું પરીક્ષણ કરાવવું એ પ્રશ્ન કરતા વધારે મહત્વ ની વાત એ છે કે બને તેટલું જલ્દી પરીક્ષણ કરાવી લેવું જોઈએ.
ડૉક્ટરોના સુઝાવ પ્રમાણે,મોટાભાગના લોકો 50 વર્ષની ઉંમરથી કોલનકેન્સર ની તપાસ શરૂ કરવી જોઈએ. જે લોકોમાં કોલન કેન્સર થવાનું જોખમ રહેલું હોય છે, તેઓ કેટલીક વાર નાની વયે સ્ક્રીનીંગકરાવવા નુંશરૂ કરે છે. જે લોકો ના પારિવારિક ઇતિહાસ માં કોઈ ને પણ કોલન કેન્સર થયો હોય એવું દર્શાવે છે એવા લોકો, અથવા તો “ક્રોહન રોગ” (“Crohn’s disease”) અને “અલ્સેરેટિવકોલાઇટિસ” (“ulcerative colitis”)તરીકે ઓળખાતા કોલન ના રોગો ધરાવતા લોકો શામેલ હોય શકે છે.મોટાભાગના લોકો 75 વર્ષની વયે અથવા વધુ માં વધુ 85 વર્ષની ઉંમરે સ્ક્રીનીંગ કરાવવા નુંબંધ કરી શકે છે.
You are here >> Home > Blog > Large Bowel > Cancer > કૌટુંબિક એડેનોમેટસ પોલીપોસિસ
⦿ પેટમાં દુખાવો (Abdominal Pain): આ પૉલિપ્સ (Polyps) વધવાથી આંતરડામાં અવરોધ (Obstruction) આવે છે, જે પેટમાં દુખાવો અને ગાઢપણું પેદા કરે છે.
મળમાં લોહી (Blood in Stool): આ પૉલિપ્સથી લોહી વહે છે, જે મલમાં દેખાવા માંડે છે. આ પૉલિપ્સની શરૂઆત અથવા લોહી વહેતાની નિશાની હોઈ શકે છે.
ઝાડા થઇ જવા (Diarrhea): પૉલિપ્સના કારણે આંતરડાની લાઈનિંગમાં તણાવ (Irritation) આવે છે, જેના કારણે વારંવાર પાતળું મળ થઈ શકે છે.
મળની આદતોમાં ફેરફાર (Changes in Bowel Habits): આમાં કબજિયાત (Constipation) અને દસ્તના મર્જન અને મલની આવૃત્તિમાં ફેરફાર આવે છે.
અનિયમિત વજન ઘટાડો (Unexplained Weight Loss): જો તમારું વજન સંજોગ વિના ઘટે છે અને તેમાં મલમાં લોહી અને આદતોમાં ફેરફાર આવે, તો તે ચેતવણી હોઈ શકે છે.
થકાવટ (Fatigue): જો ઘણા સમય સુધી પૉલિપ્સથી લોહી વહે છે, તો એનીમિયા થઈ શકે છે, જેના કારણે થાક લાગવો અને શક્તિહીનતા અનુભવવી પડી શકે છે.
એનીમિયા (Anemia): લાંબા સમય સુધી લોહી વહેવાને કારણે આયર્નની કમીથી થાક અથવા શ્વાસ લેવામાં તકલીફ આવી શકે છે.
મલાશયમાંથી લોહી વહેવું (Rectal Bleeding): મલમાં લોહી દેખાય છે, જે મલાશય અથવા આંતરડામાં પૉલિપ્સના કારણે થાય છે.
પેટનું ફૂલવું અને ગેસ (Bloating and Gas): મોટા પૉલિપ્સ અથવા વધુ પ્રમાણમાં પૉલિપ્સ પેટમાં તણાવ અને અસ્વસ્થતા પેદા કરી શકે છે.
ઉબકા અને ઉલટી (Nausea and Vomiting): આ પરિસ્થિતિમાં આ પૉલિપ્સ આંતરડામાં અવરોધ આવે છે, જેના કારણે ખાવા પછી મિતલી અથવા ઉલ્ટી થઈ શકે છે.
⦿ APC જિન મ્યુટેશન (APC Gene Mutation): FAP એ APC જીનમાં મ્યુટેશનથી થાય છે, જે આંતરડાની વૃદ્ધિને નિયંત્રિત કરે છે. આથી અનિયમિત કોષો (Cells) બને છે, જે પૉલિપ્સનો વિકાસ કરે છે.
⦿ વારસામાં મળતી પરિસ્થિતિ (Inherited Condition): FAP સામાન્ય રીતે આણુવંશિક દ્રષ્ટિએ વારસામાં મળે છે. જો કોઈ એક માતાપિતાને FAP છે, તો તેમના સંતાનમાં 50% આ જીવાણુ વારસામાં મળે છે.
⦿ સ્વયંસ્ફુરિત પરિવર્તન (Spontaneous Mutation): 25-30% કિસ્સામાં, FAP સ્વતંત્ર રીતે નવા APC જીનમાં મ્યુટેશન થવાથી થાય છે, અને આનો કોઇ જ વારસાગત ઇતિહાસ હોતો નથી.
⦿ અન્ય આનુવંશિક સિન્ડ્રોમ્સ (Other Genetic Syndromes): ગાર્ડનર સિન્ડ્રોમ (Gardner's Syndrome) અને ટર્કોટ સિન્ડ્રોમ (Turcot Syndrome) એ FAPના રૂપાંતો છે, જે પૉલિપ્સનું કારણ બને છે, પણ તેમાં સારા ટ્યુમર (Benign Tumors) અથવા મગજના ટ્યુમર (Brain Tumors) જેવા અન્ય લક્ષણો પણ હોય છે.
⦿ કોલોરેક્ટલ કેન્સરનો પરિવારજનો ઇતિહાસ (Family History of Colorectal Cancer): નાના ઉંમરે કોલોરેક્ટલ કેન્સરનો ઇતિહાસ હોવો એ FAP અથવા અન્ય વંશીય કેન્સર સિન્ડ્રોમને દર્શાવી શકે છે.
⦿ હોર્મોનલ પરિબળો (Hormonal Factors): હોર્મોનલ અસંતુલન ક્યારેક પૉલિપ્સની વૃદ્ધિને પ્રોત્સાહન આપી શકે છે, જોકે આ સીધું કારણ નથી.
⦿ પર્યાવરણમાં રહેલા અસરકારક પરિબળો (Environmental Factors): આ જનેટિક હોવા છતાં, બહારના પરિબળો, જેમ કે કેન્સરજન અસરકારક પરિબળો, આ સ્થિતિની ગંભીરતા પર અસર કરી શકે છે.
⦿ લાંબા સમય સુધી આંતરડા માં સોજા (Chronic Inflammation): લાંબા સમયથી ક્રોનના રોગ (Crohn's Disease) જેવો આંતરડાનો સોજો FAP સાથેના વ્યક્તિમાં પૉલિપ્સના વિકાસને વધારી શકે છે.
⦿ આહાર (Diet): લાલ અને પ્રોસેસ્ડ માંસથી ભરપૂર આહાર કોલોરેક્ટલ કેન્સરના વધેલા જોખમ સાથે જોડાયેલો છે, અને તે FAP ધરાવતી વ્યક્તિઓમાં કેન્સરના પૉલિપ્સના વિકાસને ઝડપી બનાવી શકે છે.
⦿ ઉંમર (Age): આ પરિસ્થિતિ સામાન્ય રીતે કિશોરાવસ્થામાં અથવા યુવાન ઉંમરે શરૂ થાય છે, કારણ કે FAP ધરાવતી વ્યક્તિઓમાં ટૂંકા સમયમાં આ પૉલિપ્સ વિકાસ કરતા હોય છે.
⦿ કોલોનોસ્કોપી (Colonoscopy): આ પ્રક્રિયામાં આંતરડાની અંદર જોઈ શકાય તેવું સાધન દાખલ કરવામાં આવે છે, અને આંદરડાની અંદર પૉલિપ્સની તપાસ કરવામાં આવે છે.
⦿ આનુવંશિક પરીક્ષણ (Genetic Testing): આ પરીક્ષણ APC જીનના મ્યુટેશનનું નિદાન કરે છે. જેઓની પાસે FAPનો પરિવારજન ઇતિહાસ છે, તેવા લોકો માટે આ પરીક્ષણ મહત્વપૂર્ણ છે.
⦿ સિગ્મોઇડોસ્કોપી (Sigmoidoscopy): આ પદ્ધતિ કોલોનોસ્કોપી જેવી જ છે, પણ તે માત્ર આંતરડાના નીચલા ભાગની તપાસ માટે થાય છે.
⦿ CT કોલોનોગ્રાફી (CT Colonography): આ પદ્ધતિ CT સ્કેનનો ઉપયોગ કરીને આંતરડાની વિગતવાર છબી આપતી છે.
⦿ અપર એન્ડોસ્કોપી (Upper Endoscopy): આ પૉલિપ્સ પેટ અથવા નાનાં આંતરડામાં શોધવા માટે થાય છે.
⦿ બાયોપ્સી (Biopsy): કોલોનોસ્કોપી દરમિયાન પૉલિપ્સનું નમૂના લઇ તે તપાસ કરવામાં આવે છે કે તે કેન્સરજનક છે કે નહીં.
⦿ કૅપ્સ્યુલ એન્ડોસ્કોપી (Capsule Endoscopy): આ પદ્ધતિમાં આંતરડાની આખી નળીમાં કેમેરાવાળી કૅપ્સ્યુલ ગળી લઈ તેની તપાસ થાય છે.
⦿ ફેકલ ગુપ્ત રક્ત પરીક્ષણ (Fecal Occult Blood Test): આ પરીક્ષણ મલમાં છુપાયેલા લોહીને શોધે છે, જે કેન્સરનું સૂચક હોઈ શકે છે.
⦿ એમ.આર.આઈ (MRI): આ સ્કેનનું કાર્ય નરમ કોષો અને કેન્સરના વિસ્તરણની તપાસ કરવા માટે થાય છે.
⦿ રક્ત પરીક્ષણ (Blood Test): આ પરીક્ષણ એનીમિયાની તપાસ માટે થાય છે.
⦿ કોલેક્ટોમિ (Colectomy - Surgery): આ ઉપચારમાં આંતરડાનો મોટો ભાગ અથવા આખું આંતરડું દૂર કરવામાં આવે છે, જેથી કેન્સર થવાનો ખતરો દૂર થાય.
⦿ પૉલિપેક્ટોમિ (Polypectomy): નાના પૉલિપ્સના અમલ દરમિયાન તેમને દૂર કરવા માટે કોશિશ કરવામાં આવે છે.
⦿ કેમોપ્રિવેન્શન (Chemoprevention): કેટલાક દવાઓ, જેમ કે NSAIDs, પૉલિપ્સની વૃદ્ધિને ધીમી કરી શકે છે.
⦿ એન્ડોસ્કોપિક મ્યુકોસલ રીસેક્શન (Endoscopic Mucosal Resection): આ બિન-શસ્ત્રક્રિયાત્મક ઉપાય છે, જેમાં મોટા પૉલિપ્સને દૂર કરવામાં આવે છે.
⦿ નિયમિત સ્ક્રીનિંગ (Regular Screening): નવા પૉલિપ્સ કેન્સરમાં ફેરવે તે પહેલાં તેમની ઓળખ અને દૂર કરવા માટે સ્ક્રીનિંગ જરૂરી છે.
⦿ કીમોથેરાપી (Chemotherapy): જો કેન્સર વિકસે, તો આ ઉપચારના ઉપયોગ દ્વારા કેન્સર કોષોને નાશ કરવામાં આવે છે.
⦿ ટારગેટેડ થેરાપી (Targeted Therapy): કેન્સર નિશિત ઉપચારનો ઉપયોગ કરીને નવી થેરાપી ઉપલબ્ધ છે.
⦿ રેડિયેશન થેરપી (Radiation Therapy): સામાન્ય હોવા છતાં, જો કેન્સર અન્ય અવયવો અથવા પેશીઓમાં ફેલાય છે તો રેડિયેશનનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
⦿ જન થેરાપી (Gene Therapy - Experimental): APC જીનમાં થયેલા ક્ષતિની દુરિ માટે ઉપચાર વિકસાવા માટે તપાસ ચાલુ છે.
⦿ જીવનશૈલીમાં ફેરફાર (Lifestyle Changes): જો કે માત્ર જીવનશૈલીમાં ફેરફાર જ FAPને અટકાવશે નહીં, તંદુરસ્ત આહાર જાળવવા, કસરત કરવી અને પ્રોસેસ્ડ મીટ ટાળવાથી કેન્સરનું જોખમ ઘટાડી શકાય છે. ફાઇબરની માત્રા વધુ હોય અને પ્રોસેસ્ડ ફૂડ ઓછું હોય તે લક્ષણોને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
ઉંમર જૂથ | ભલામણ કરેલી સ્ક્રીનિંગ પ્રક્રિયા | આવૃત્તિ | વધારાની નોંધ |
---|---|---|---|
કિશોરાવસ્થા (10-15) | કોલોનોસ્કોપી, જિનેટિક પરીક્ષણ | દર 1-2 વર્ષ | ખાસ કરીને જો પરિવારની ઐતિહાસ અથવા APC જેવા પરિત્વર્તન થાય છે |
યુવા વયસ્ક (15-30) | કોલોનોસ્કોપી, અપ્પર એન્ડોસ્કોપી | વાર્ષિક | પોલિપ્સ સામાન્ય રીતે કિશોરાવસ્થામાં શરૂ થાય છે |
વયસ્ક (30-50) | કોલોનોસ્કોપી, સિગ્મોઇડોસ્કોપી | વાર્ષિક અથવા દ્વિવાર્ષિક | પોલિપ વૃદ્ધિ વધે છે, જેને કારણે કેન્સરના જોખમ વધે છે |
ઉચ્ચ જોખમવાળા દર્દીઓ | એમઆરઆઇ અથવા સિટી કોલોનોગ્રાફી | દર 6 મહિના થી 1 વર્ષ | પહેલાના પોલિપ અથવા શરુઆતના અવસ્થાના દર્દીઓ માટે |
MS, MCh (GI cancer Surgeon)
ડૉ. હર્ષ શાહ અમદાવાદના એક પ્રખ્યાત જી.આઈ અને એચ.પી.બી રોબોટિક કેન્સર સર્જન છે. તેઓ ભોજન નળી, પેટ, લીવર, પેન્ક્રિઆસ, મોટા આંતરડા, મલાશય અને નાના આંતરડા નાં કેન્સરનો ઇલાજ કરે છે. તેઓ એપોલો હોસ્પિટલમાં ઉપલબ્ધ છે.
👋 Hello! How can I help you today?